Tanden wisselen bij katten: hoe kittens leren bijten
11.03.2024 - Leestijd: 2 minuten
Katten zijn roofdieren en daarom afhankelijk van sterke tanden. Zelfs als je huistijger niet op zijn eigen voedsel hoeft te jagen, zijn onberispelijke tanden belangrijk voor zijn gezondheid. Verschillende ziektes kunnen namelijk worden geassocieerd met onvoldoende ontwikkelde tanden. Daarom is het zo belangrijk dat je de staat van het gebit ook al bij kittens in de gaten houdt. Lees hier wat de tandenwissel bij katten inhoudt en hoe je het gebit kunt controleren.
Vanaf wanneer wisselen katten hun tanden?
De ontwikkeling van het kattengebit verloopt in drie fasen. De eerste twee tandfasen vallen in de kittenleeftijd, wanneer de kaak en tanden binnen enkele maanden radicaal veranderen.
Tanden worden in deze fasen gewisseld:
- Melkgebit: bij de geboorte heeft een kitten helemaal geen tanden. De natuur heeft dat zo geregeld omdat anders het zogen van de kleintjes pijnlijk zou zijn voor het moederdier. De melktanden zitten al op hun plaats en komen rond de tweede en derde levensweek tevoorschijn. Eerst komen de voor- en snijtanden, ongeveer zeven dagen later gevolgd door de kiezen. Als de kitten acht weken oud is, is het melkgebit meestal voltooid. Rond deze tijd vindt de omschakeling naar vast kattenvoer plaats.
- Volwassen gebit: de kitten gebruikt het melkgebit niet lang, want al na vier tot zes maanden maken de babytanden plaats voor de permanente tanden. Naarmate het dier groeit, veranderen de verhoudingen van de schedel en kaak van het jonge dier, van een ronde naar een meer uitgesproken kopvorm. Aan het volwassen gebit worden enkele tanden toegevoegd. Hoelang de tandenwissel bij katten duurt, is individueel en hangt af van het ras. De melktanden vallen er niet tegelijkertijd uit. Het proces duurt enkele weken. Vuistregel: de tandenwissel bij katten moet uiterlijk in de zevende maand zijn voltooid.
- Leeftijdsgerelateerd tandverlies: oudere katten met een gezond gebit kunnen op oudere leeftijd hun tanden op natuurlijke wijze verliezen. Katten die als huisdier worden gehouden, kunnen dat meestal probleemloos compenseren. Tandverlies komt veel vaker voor als gevolg van mond- en keelaandoeningen, ontsteking van het tandvlees of tandsteen. Een goede gebitsverzorging en regelmatige profylaxe zijn daarom belangrijk voor volwassen huistijgers.
Wat gebeurt er bij de tandenwissel van katten?
Het kittengebit bestaat aanvankelijk uit 26 tanden. Het volwassen gebit heeft in totaal 30 tanden vanwege de vier extra achterste kiezen. De tandenwissel komt tot stand door een organisch proces waarbij de wortels van de melktanden door het lichaam worden geresorbeerd. Deze worden dan wiebelig en worden weggedrukt door de oprukkende volwassen tanden. Misschien heb je het geluk om een melktand als souvenir te vinden. Omdat de melktanden in veel gevallen onopgemerkt worden ingeslikt, kan het zijn dat je als kitteneigenaar het grote moment van de tandenwissel niet eens merkt. Trouwens: na de tandenwissel heeft je kat volwassen voer in plaats van juniorvoer nodig.
Welke problemen kunnen er ontstaan bij de tandenwissel van kittens?
Normaal gesproken is de tandenwissel voor katten geen probleem. Het kan echter voorkomen dat het proces invloed heeft op hun gedrag en in zeldzame gevallen is veterinaire ondersteuning nodig.
Tandenwisselproblemen:
- Aanhoudende melktanden: een melktand die niet op natuurlijke wijze uitvalt, belemmert de groei van het permanente gebit en bevordert een verkeerde uitlijning van de tanden. Er ontstaan ‘dubbele tanden’, waarbij de melk- en permanente tanden naast elkaar in de kaak zitten. Bij katten is dit vooral merkbaar aan de hoektanden. In dergelijke gevallen moet de melktand worden verwijderd door de dierenarts.
- Ontbrekende permanente tand: af en toe valt een melktand niet uit. Dit kan twee oorzaken hebben: de tandwortel wordt niet afgebroken en de melktand blokkeert de volgende tand. Soms komt het echter genetisch voor dat er geen blijvende tand onder een melktand wacht om door te breken. Voorafgaand aan een extractie dient dit met röntgenonderzoek te worden opgehelderd, want dan moet de melktand behouden blijven.
- Koorts: sommige kittens ontwikkelen een hoge temperatuur tijdens het wisselen van tanden en vertonen een verslechterde algemene toestand. Om uit te sluiten dat er meer aan de hand is dan de verandering van het gebit, moet bij twijfel een controlebezoek worden gebracht aan de dierenarts.
Wat kan ik doen als katten van tanden wisselen?
Als oplettende toeschouwer kun je zien dat kittens tanden wisselen door het feit dat ze meer gaan kwijlen, hun kop kantelen en met hun tong aan hun tandvlees likken. Sommige kittens wrijven hun snuit zeer merkbaar over voorwerpen of hun baasjes. De dieren voelen dat de kaak ongewoon aanvoelt en proberen uit te zoeken wat er aan de hand is. Soms kun je zien dat je kleine huistijger langzamer eet. Soms kunnen kittens grillig gedrag vertonen door het gevoel van een vreemd lichaam. Af en toe is er een merkbaar slechte adem die wordt veroorzaakt door het ‘afsterven’ van de melktand. Met een paar maatregelen kun je de tandenwissel voor kittens gemakkelijker maken.
Maatregelen om de tandenwissel gemakkelijker te maken:
- Ontsteking: in speciaalzaken zijn speciale traktaties verkrijgbaar die een antiseptische werking hebben en geïrriteerd tandvlees en kleine infecties kunnen verlichten.
- Voedsel: geef kittens zacht voedsel dat ze gemakkelijk kunnen kauwen en verteren. Gelijktijdige toediening van wat droogvoer of knapperige lekkernijen helpt katten om wiebelige tanden los te maken.
- Bijtspeelgoed voor katten komt minder vaak voor. Het is echter handig als kittens de kans krijgen om op ‘toegestane’ dingen van verschillende hardheid te kauwen. Kauwspeelgoed voor katten is bijvoorbeeld kleiner, ‘handelbaar’ speelgoed.
- Tandvleesmassage: kittens die niet bang zijn voor contact en zich met vertrouwen laten aanraken door hun baasjes kunnen genieten van een zorgvuldige massage van het tandvlees. Maak van deze gelegenheid gebruik om te kijken hoe de tandenwissel vordert. Laat je kitten er speels aan wennen door tijdens het knuffelen eerst terloops de lippen te strelen, ze voorzichtig omhoog te duwen en het tandvlees aan te raken met je vingertoppen. Als je kitten gewend is aan dit lichaamscontact, wordt het voor jou (en de dierenarts) gemakkelijker om de mond later te behandelen.
Begeleid minitijgers aandachtig bij de tandenwissel en zorg er met een goede mondhygiëne voor dat ze als oudere katten nog steeds krachtig kunnen bijten.
